این ماجرای کرونا هم دیر یا زود سپری خواهد شد اما امید دارم درس‌های این رخداد برای همه ما ماندگار می‌شود.
لازم می‌دانم از شرایط پیش‌آمده درخصوص شیوع این ویروس برای ارائه نکاتی استفاده کنم و بگویم: ما باید به این باور برسیم که چقدر شرایط کسب‌وکارها در تمامی بخش‌ها ناپایدار است، تا جایی که کوچک‌ترین بحران اجتماعی، سیاسی یا اقتصادی می‌تواند آنها را در آستانه تعطیلی کامل قرار دهد.
بدانیم که چقدر در مورد برنامه‌ریزی و ایجاد زیرساخت‌ها ضعیف هستیم، ضعف‌هایی که در واقع اعتمادسازی برای فروش مجازی، پرداخت آنلاین، پشتیبانی سایت و... را دربرمی‌گیرد و دقیقا به همین دلیل است که نیاز داریم به دانش فنی و علوم بنیادین کسب‌وکارهای موفق دنیا دسترسی داشته باشیم.
آگاه باشیم که توجه ریشه‌ای و نه شعاری به مقوله فروش آنلاین و استفاده از ظرفیت‌های فروش در فضای مجازی می‌تواند از جمله مواردی باشند که در شرایط بحرانی و حاد راهگشاست و از به‌هم خوردن کسب‌وکارهایی که نان‌آور تعداد بسیار زیادی از مردم از طبقات اجتماعی مختلف هستند جلوگیری کند.
یقین داشته باشیم که «به عمل کار برآید، به سخن‌دانی نیست» و از شعارگرایی در مورد شاخص‌های توسعه در بخش‌های مختلف کسب‌وکار نظیر تعداد و متراژ شعب و میزان اشتغالزایی و... حذر کنیم و در حقیقت به عمل در مورد ایجاد بستر رشد استانداردها و پرورش ساختارهای اصولی کسب‌وکارها اهتمام ورزیم.
بیاییم کمک کنیم تا آگاهی مردم و به‌خصوص مشتریان وفادارمان در تمامی زمینه‌ها افزایش پیدا کند تا در ایامی مثل این ایام که یک میهمان ناخوانده در طلایی‌ترین شب‌های سال، سفره‌های مردم کشورمان را هدف قرار داده و سایه سنگینش را بر سر کسب‌وکارهایمان گسترانیده است، ترس از شیوع یک بیماری، بزرگ‌تر از خود بیماری نشود و باعث نابودی این کسب‌وکارها که حاصل زحمات هزاران هزار کارگر و کارمند و مدیر و کارآفرین هستند، نشود.
مهم‌تر از آن موضوع بازار داغ شب عید و تب و تاب مردم برای خرید پوشاک و لوازم نو بود که متاسفانه مجموع عوامل ذکرشده و عدم‌آمادگی نسبی مراکز خرید و همچنین واحدهای صنفی منجر به تعطیلی موقت و رکود فعالیت آنها شد.
بدانیم که مردم کشورهای پیشرفته به اصول علمی پایبند هستند نه نقل‌قول‌های بی‌پایه و اساس که در چنین شرایطی اکثر مردم ما در حد دانسته‌های خود به هم توصیه می‌کنند. جوامع پیشرو و موفق در زمان بروز بحران‌ها نیز نه تمرکزشان از بین می‌رود و نه اجازه می‌دهند «امید» از زندگی‌شان رنگ ببازد.
من این روزها بیش از هرچیز ناامیدی را دلیل رخوت و سستی و تعطیلی موقت کسب‌وکارها می‌بینم، یعنی از قبل زیرساخت علمی و برنامه‌ریزی جدی برای زمان بحران وجود نداشته و حال نیز امید کسبه و اقشار ضعیف رنگ باخته است زیرا صاحبان کسب‌وکارها برای مقابله با بحران آمادگی لازم را نداشتند.
کشور ما هم به لحاظ جغرافیایی و هم به لحاظ تحریم‌های سیاسی و اقتصادی ممکن است هرازچندگاهی دچار بحران‌های مقطعی شود، پس شایسته است که ساختار کلیه سازمان‌ها از جمله کسب‌وکارهای ما متناسب با شرایط واقعی طراحی و پیکربندی شود تا در مواقع لزوم بتوان از پیش‌بینی‌های قبلی در جهت کنترل اوضاع استفاده کرد و زمام امور را در مقاطع بحرانی در دست گرفت. نباید اجازه دهیم که «امید» به‌عنوان تنها دارایی اقشار متوسط به پایین یا ضعیف جامعه از دست‌شان برود.
در این روزهای سخت که عملا شب عید بسیاری از کسب‌وکارها در حال نابود شدن است، بیاییم کمی با هم مهربان‌تر باشیم و بیشتر شرایط یکدیگر را درک کنیم. قطعا این بحران نیز همچون بحران‌های گذشته خواهد گذشت اما آثارش برای همیشه به یادگار خواهد ماند.
یوسف گم گشته باز آید به کنعان غم مخور
کلبه احزان شود روزی گلستان غم مخور
ای دل غمدیده حالت به شود دل بد مکن
وین سر شوریده باز آید به سامان غم مخور
دور گردون گر دو روزی بر مراد ما نرفت
دائما یکسان نباشد حال دوران غم مخور
هان مشو نومید چون واقف نه‌ای از سر غیب
باشد اندر پرده بازی‌های پنهان غم مخور
ای دل ار سیل فنا بنیاد هستی بر کند
چون تو را نوح است کشتیبان ز طوفان غم مخور
در بیابان گر به شوق کعبه خواهی زد قدم
سرزنش‌ها گر کند خار مغیلان غم مخور
گرچه منزل بس خطرناک است و مقصد بس بعید
هیچ راهی نیست کان را نیست پایان غم مخور
(حافظ)
به امید سالی سرشار از موفقیت، امنیت، دلخوشی، سلامتی، وسعت رزق و روزی و شادمانی برای ایران و ایرانیان.
شاهرخ کشاورز
صاحب امتیاز و مدیرمسئول ماهنامه تجارت طلایی
و نماینده انجمن مراکزخرید خاورمیانه و شمال آفریقا در ایران
